Pasożyty to nędzne, małe organizmy, które żyją na nasz koszt. Są zróżnicowane: od organizmów jednokomórkowych, takich jak malaria i ameba, po w pełni rozwinięte robaki. Niektóre migrują i żyją w naszych tkankach, gdzie mogą dokonać poważnych zniszczeń i uszkodzeń – szczególnie jeśli dostaną się do naszych mózgów. Inne żyją w naszych jelitach i wreszcie dostają się do układu limfatycznego lub skóry. Poniższe pytania ilustrują globalne problemy z pasożytami:

Mój 7-latek kaszlał, wymiotował, po czym z jego nosa wyszedł robak. Wyglądał jak dżdżownica – z tą różnicą, że miał około dwóch cali długości i był różowy. Czy moglibyście mi coś doradzić? Myślałam, że robaki przedostają się [do organizmu] podczas jedzenia mięsa.

Niektóre robaki pochodzą z mięsa. Tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) i tasiemiec nieuzbrojony (Taenia saginata) pochodzą z mięsa zainfekowanego torbielami tasiemca. Właściwe, dokładne gotowanie zapobiega tym chorobom, tak samo jak wegetariańska dieta.

Robak twojego małego chłopca nie był tasiemcem. Prawdopodobnie była to glista ludzka (Ascaris lumbricoides hominis). Robaki te są najczęściej spotykane ze wszystkich ludzkich pasożytów. Ponad miliard ludzi ma robaka w swoich jelitach. Robak żyje od jednego do dwóch lat. Samica składa 200 000 jaj dziennie w jelitach, które wydostają się wraz ze stolcem. Jeśli człowiek zjada takie jaja poprzez nieumyte ręce, niemyte jedzenie itp., wówczas z jaja wylęga się mała larwa. Wnika ona w ścianę jelita a następnie przedostaje się do płuc. Później pokonuje drogę naczyń krwionośnych aż do worków powietrznych.

Robak wspina się po oskrzelach (wywołując kaszel), jest połykany i wznawia cykl. Takie robaki mogą być na tyle duże, aby skutecznie blokować jelito powodując wymioty. Dzieci czasem wymiotują robaka, który może wydostać się także z nosa. Robak może powodować także zapalenie płuc; dzieje się tak, ponieważ larwy przechodzą przez płuca.

Jaka ważna lekcja płynie dla nas odnośnie mycia naszego jedzenia – a zwłaszcza naszych rąk! Myśl o tym, że jemy jaja larw z czyjegoś jelita nie należy do przyjemnych, ale najwyraźniej przytrafiło się to miliardowi ludzi.

Moja mama zawsze każe mi nosić buty, podczas gdy połowa innych dzieci w naszej wiosce chodzi boso. W Zambii jest ciepło i wydaje mi się, że jest ona zwyczajnie nadopiekuńcza. A wy co myślicie?

Żyjesz w tropikach. Szczęściarz! Lecz ta ciepła, wilgotna pogoda sprzyja niektórym nędznym, małym organizmom, które są złośliwymi pasożytami. Jest kilka robaków, z istnienia których musimy zdawać sobie sprawę, a które mogą żyć w nas i w glebie.

Robakiem, który może przedostać się przez skórę i zaatakować cię jest tęgoryjec dwunastnicy. Około jednej czwartej populacji zostało przez niego zaatakowane. Tęgoryjce przewiercają się przez skórę, wędrują do płuc, a następnie przeczołgują się do oskrzeli, dalej do gardła, gdzie zostają połknięte. Na dalszym etapie zaczepiają się o jelita cienkie i wysysają krew. Ci mali krwiopijcy składają jaja, które wydostają się z kałem na zewnątrz. Z tego powodu latryny są tak ważne, ponieważ jeżeli nie kontrolujemy ludzkich odchodów, nie możemy mieć nadziei na kontrolowanie niektórych z tych chorób. W każdym razie, noszenie butów pomaga! I wiesz co? Twoja mama ma rację!

Mieszkamy w pięknej części Kanady, nieopodal stawu bobrowego, który znajduje się u podstawy wzgórza. Odwiedzają nas wnuki i chcą pływać w stawie. Czy istnieje jakieś niebezpieczeństwo z tym związane?

Pasożyty to organizmy, które żyją wewnątrz lub na zewnątrz innych organizmów i nie dają im nic w zamian. W rzeczywistości niektóre mogą być bardzo szkodliwe dla ludzi. „Gorączka bobra” (giardioza) – jak nazywa się w Kanadzie zakażenie pasożytami Giardia lamblia – nie jest przyjemną chorobą. Bobry mogą mieć giardię i zanieczyszczać nią bobrowe stawy. Giardia wywołuje biegunkę, skurcze brzucha i cuchnące gazy. Biegunka może ciągnąć się długo (tygodniami) i spowodować znaczną utratę masy ciała.

Choć możemy brzmieć jak osoby psujące zabawę, musimy zachować rozsądek. Pływanie w kanadyjskich jeziorach lub rzekach wydaje się być znacznie mniej ryzykowne niż pływanie w bobrowym stawie.

Allan R. Handysides
Peter N. Landless

Tłumaczenie Natalia Kurz
Korekta Adam Kurz