Niebezpieczeństwa związane ze słodkimi napojami

W swoich artykułach zachęcacie do nawadniania organizmu i picia dużej ilości płynów. Nasz nastoletni syn uwielbia pić napoje bezalkoholowe, choć ostatnio dużo przytył. Jak zachować równowagę między otrzymywanymi radami odnośnie picia odpowiednich ilości płynów, zwłaszcza teraz, gdy nasz syn walczy ze swoją wagą?

Kiedy zachęcamy do przyjmowania płynów, to mamy na myśli przede wszystkim picie czystej wody. Jak zauważyłeś, wiele osób, zarówno młodych jak i starszych, pije coraz większe ilości napojów bezalkoholowych (znanych również jako napoje gazowane lub napoje słodzone (SSB)). Napoje te są wypełnione rafinowanymi cukrami i podsycają epidemię otyłości oraz cukrzycy na całym świecie. Skutki te są znaczące szczególnie w krajach rozwijających się.

W ramach badania „Globalne obciążenie chorobami” (Global Burden of Disease, GBD), w najnowszej publikacji naukowej przeanalizowano 114 krajowych badań nad dietą i żywieniem. Dane te obejmowały ponad 60 procent populacji na świecie. Odnośnie SSB, zauważono pewne zróżnicowanie co do średniej konsumpcji, począwszy od mniej niż jednego napoju dziennie u starszych kobiet w Chinach, kończąc na pięciu napojach dziennie u młodych mężczyzn z Kuby.

Badacze określili najpierw wpływ spożycia słodkich napojów na wskaźnik masy ciała (BMI). BMI to stosunek wzrostu do masy; BMI powyżej 25 uważa się za nadwagę, a powyżej 30 za otyłość. Zachęcamy do określenia własnego BMI; znajomość wartości liczbowych opisujących nas, jest bardzo motywująca, jeśli chodzi o dokonywanie wyborów i zmiany stylu życia.

Badanie GBD wykazało, że na całym świecie ponad 180 000 zgonów rocznie wiąże się ze spożywaniem dużych ilości słodkich napojów. Większość zgonów miała miejsce w krajach rozwijających się. Meksyk miał największą liczbę zgonów związanych z piciem słodkich napojów – 318 zgonów na milion osób dorosłych, natomiast Japonia miała najniższy wskaźnik w przeliczeniu na mieszkańca – około 10 zgonów na milion dorosłych.

Jaki jest powód tego zatrważającego związku istniejącego między słodkimi napojami a śmiertelnością? Wraz ze wzrostem konsumpcji słodkich napojów rośnie także BMI (przyspieszając plagę otyłości). Z kolei podwyższone BMI zwiększa występowanie chorób serca, cukrzycy i nowotworów związanych z otyłością, a mianowicie raka piersi, macicy, przełyku, pęcherzyka żółciowego, jelita grubego, nerek, trzustki.

Spożywanie słodkich napojów wpływa niekorzystnie także na ciśnienie krwi. Międzynarodowy Instytut Badań nad Makro/Mikroelementami i Ciśnieniem Krwi (International Study of Macro/Micronutrients and Blood Pressure, INTERMAP) opublikował to odkrycie w czasopiśmie Hypertension, 28 lutego 2011 roku – spożycie nawet jednego SSB powodowało wzrost ciśnienia krwi. Jest to szczególnie problematyczne u osób z nadciśnieniem, ponieważ kontrola ciśnienia krwi staje się jeszcze trudniejsza. Natomiast niesłodzone napoje przynosiły odwrotny skutek.

Co ze sztucznymi słodzikami? Podczas pobytu w jednej z europejskich restauracji zapytaliśmy kelnera jakie napoje bezcukrowe są dostępne. Kelner, bez chwili wahania i z wyraźnym błyskiem w oku, odpowiedział: „Mamy czystą wodę, proszę pana.” Ten kierunek nigdy nie został zapomniany. Prawdziwa, czysta woda jak dotąd jest najlepszym napojem i byłoby dobrze gdybyśmy wszyscy pili ją we właściwych dla naszego zdrowia, obfitych ilościach.

Dane dotyczące słodzików są zróżnicowane, a niektóre z nich dowodzą, że istnieją korzyści [z ich stosowania] w zapobieganiu przybieraniu na wadze. Jednakże jest też pewien dodatkowy element układanki: często ludzie, którzy używają słodzików, myślą, że mają większe pole manewru co do dodatkowych kalorii, czy to w postaci płynnej czy stałej i właśnie przez to wpadają w pułapkę nadwagi, w konsekwencji czego, tak czy inaczej padają ofiarą cukrzycy!

Allan R. Handysides
Peter N. Landless

Tłumaczenie Natalia Kurz
Korekta Adam Kurz