U mojego wujka ukazały się objawy żółtaczki i martwimy się, że może mieć zapalenie wątroby lub inną chorobę zakaźną. Co powoduje żółtaczkę? Czy mamy powody do niepokoju?
Żółtaczka to termin pochodzący od francuskiego słowa jaune, które oznacza kolor żółty. Słowo to używane jest w celu opisania żółtawego koloru skóry, który pojawia się wraz z podnoszącym się poziomem barwników żółciowych. Niski poziom stężenia bilirubiny we krwi może nie być widoczny gołym okiem do momentu osiągnięcia wartości progowej. Żółtaczka jest symptomem.
Krew to złożona tkanka, która zawiera objętościowo około 40 procent czerwonych krwinek. Długość życia czerwonej krwinki (RBC) trwa około 120 dni, po czym poddana zostaje ponownemu przetworzeniu – przez komórki uwięziona zostaje w śledzionie, po czym rozpada się. Ten proces recyklingowy pomaga zachować niezbędne dla organizmu składniki, takie jak żelazo i proteiny.
Część pigmentu skóry formuje bilirubinę, która jest przyczyną żółtaczki. Bilirubina przemieszcza się do wątroby, gdzie zostaje uwięziona przez komórki wątroby. Następnie łączy się z kwasem glukuronowym (nazywana jest w tedy bilirubiną związaną) a organizm tymczasowo przechowuje ją w woreczku żółciowym. W tym miejscu, żółć zagęszcza się, a następnie przelewana jest do jelita, gdzie wspomaga procesy trawienne.
Żółtaczkę najczęściej zaobserwować można u noworodków, które zaczynają wdychać powietrze bogate w tlen, nie potrzebując już wysokiego poziomu hemoglobiny, który potrzebny był w macicy. Dodatkowo organizm dziecka będącego w macicy nie poddawał bilirubiny procesowi tworzenia bilirubiny związanej, zapobiegając podnoszeniu się jej poziomu we krwi dziecka, co mógłby być dla niego toksyczne.
Wątroba po kilku dniach rozpoczyna proces wytwarzania bilirubiny związanej z powstałego zapasu nagromadzonej bilirubiny, który do tej pory był wytwarzany przez łożysko. (To właśnie zaprojektowanie tych wysoce zintegrowanych procesów, wprawia nas, lekarzy w niebywały zachwyt. Dziwi nas to, że niektórzy próbują nas przekonać, że taka złożoność powstała przez przypadek).
W sytuacji Twojego wujka, choć nie jest on noworodkiem, proces radzenia sobie organizmu z bilirubiną, jest podobny do tego, który opisaliśmy powyżej. Jakie problemy mogą występować w Jego przypadku?
Jeśli jego organizm niszczy więcej komórek krwi, może wykazywać objawy żółtaczki. Niektóre organizmy z powodu wadliwych genów, wytwarzają nieprawidłowe krwinki czerwone. Komórki takie nie żyją tak długo, jak normalne, co w rezultacie prowadzi do „niedokrwistości hemolitycznej”. W takiej sytuacji można zaobserwować gromadzenie bilirubiny niezwiązanej, ale nie spowoduje to wyraźnych, znaczących objawów żółtaczki.
Żółtaczkę oraz zapalenie wątroby można natomiast zaobserwować, gdy wątroba pacjenta nie działa poprawnie. Istnieje wiele rodzajów zapalenia wątroby, jednak najczęściej spotykanym i najłatwiej przenoszonym jest wirusowe zapalenie wątroby typu A. Inne, bardziej poważne formy zapalenia wątroby, przenoszone są zazwyczaj podczas wymiany płynów ustrojowych (krew bywa częstym nośnikiem takich chorób).
Pojawienie się żółtaczki może również wynikać z marskości wątroby, tak więc osoby w zaawansowanym stadium alkoholizmu, lub osoby cierpiące na niewydolność wątroby z innego powodu również mogą wykazywać objawy żółtaczki. W przypadku wystąpienia niedrożności w przepływie żółci, bilirubina przechodzi proces związania i przelewa się do krwi.
Zbadanie rodzaju bilirubiny, pomaga ustalić lekarzowi, gdzie leży problem. Problemem osób, u których wystąpiła niedrożność lub zator, mogą być kamienie żółciowe, blokujące drogi żółciowe i powodujące ból pacjentów. Obstrukcje i intensywna, choć bezbolesna żółtaczka, mogą być natomiast spowodowane nowotworem głowy trzustki, przez którą przechodzi przewód żółciowy.
Skierowanie do odpowiedniego lekarza, będzie najmądrzejszym rozwiązaniem dla Twojego wujka. Sposób leczenia będzie zależeć od typu i przyczyny wystąpienia żółtaczki.
Artykuł Petera N. Landlessa i Allana R. Hadnysidesa z miesięcznika „Adventist World”
Tłumaczenie: Adam Kurz 28.01.2016