Wyznacz swoim dzieciom zasadę ilości czasu spędzanego przed ekranem

Telewizja, telefon komórkowy, komputer czy konsola do gier – w dzisiejszych czasach większość dzieci ma szeroki wachlarz możliwości spędzania czasu przed ekranem. Czy zastanawiasz się czasem, jak czas spędzony przed ekranem wpływa na ich rozwijające się umysły i ciała?

Odpowiedź na to pytanie jest zdumiewająco skomplikowana. Porozmawiajmy przez chwilę o skutkach nadmiernego spędzania czasu dzieci przed ekranem oraz o tym, co ich rodzice mogą zrobić, by wpoić im zdrowe nawyki.

Czy maluchy są „zbyt-połączone”?

Odrobina czasu tu i tam przed ekranem nie zmieni mózgu twojego dziecka w papkę. Jednak badania sugerują, że nadmierne lub nieodpowiednie korzystanie z urządzeń elektronicznych może wpływać pod wieloma względami negatywnie na jego rozwój psychiczny i fizyczny.

Część potencjalnych skutków ubocznych, występuje w zależności od etapu rozwoju danego dziecka, na przykład u:

Niemowląt i małych dzieci. Ich rozwijające się umysły potrzebują interakcji międzyludzkich i kreatywnych zabaw, aby wspierać procesy służące do rozwiązywania problemów, prawidłowe rozumowanie oraz zdolności motoryczne. Czas spędzony przed ekranem zajmuje wówczas miejsce rozwoju prawidłowych relacji „sam na sam”, które powinny być rozwijane u dzieci w tym wieku.

Starszych dzieci i nastolatków. Zbyt wiele czasu spędzanego przed ekranem może narazić dzieci w wieku szkolnym na:

  • Otyłość. Dzieci poruszają się mniej i mają tendencję do niekontrolowanego podjadania podczas oglądania telewizji. Są też bardziej narażone na oddziaływanie reklam telewizyjnych, promujących wysokokaloryczne smakołyki.
  • Problemy ze snem i słabe oceny. Ekrany znajdujące się w sypialniach dzieci często zabierają ich czas snu oraz przeszkadzają w odrabianiu zadań domowych.
  • Zagrożenia w sieci. „Drapieżniki” ukrywają się w witrynach wielu portali społecznościowych oraz gier online.
  • Problemy społeczne i psychiczne. Dzieci, które spędzają zbyt wiele czasu w internetowej rzeczywistości, mogą stracić zainteresowanie rzeczywistymi relacjami lub rozwinąć zaburzenia spowodowane grami wideo.

Potrzebujesz zasad spędzania czasu przed ekranem w domu

To straszna do przeczytania lista, ale zanim pójdziesz wyrzucić swój komputer, pamiętaj, że dzieci mogą również tworzyć pozytywne relacje w mediach społecznościowych oraz uczyć się wielu niesamowitych rzeczy poprzez internet.

Rozwiązaniem nie musi być ograniczanie dziecku czasu spędzanego przed ekranem do zera aż pójdzie na studia. Ważne jest jednak ustalenie wewnątrz rodziny zdrowych limitów. Oto parę sugestii: 

Ogranicz czas do minimum. Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) zaleca:

  • Dzieci poniżej 18 miesiąca życia nie powinny spędzać czasu przed ekranem. Jednak nie ma problemu, żebyś wspólnie z dzieckiem prowadził wideorozmowę z daleko mieszkającą babcią. 
  • Dzieci między 18 a 24 miesiącem życia mogą korzystać z pewnego rodzaju mediów (takich jak aplikacje edukacyjne czy wartościowe programy telewizyjne) pod warunkiem, że oglądasz i przeżywasz je razem z nim. W miarę możliwości zachęcaj dziecko do pobudzania jego wyobraźni, bez konieczności patrzenia w ekran. 
  • Dzieciom między 2 a 5 rokiem życia należy ograniczyć czas przed ekranem, maksymalnie do 1 godziny dziennie. W ciągu tej godziny dziecko powinno oglądać wyłącznie wartościowe programy (jak doświadczenia edukacyjne lub programy uczące wartości takich jak tolerancja i empatia). Oglądaj i baw się z dzieckiem tak często jak to możliwe. 

Czasami i w niektórych miejscach odłączaj wtyczkę. Wyłączaj telewizor i odkładaj telefon komórkowy w porze obiadowej, na godzinę przed snem a także podczas wykonywania prac domowych (chyba, że odrobienie zadania domowego wymaga skorzystania z komputera). Twoje dzieci powinny również zostawiać swoje urządzenia mobilne w innym pokoju, gdy nadejdzie pora na sen. Stwórz rodzinną strefę ładowania urządzeń na noc, aby wszyscy byli traktowani jednakowo. 

Dostrójcie się razem. Pomóż zrozumieć dzieciom to, co oglądają w Internecie lub telewizji. Zwróć uwagę na pobierane aplikacje i serwisy społecznościowe używane przez nastolatków. 

Pamiętaj, że dzieci często naśladują to, co widzą. Ty również ogranicz swój czas spędzany w mediach, zwłaszcza, gdy twoje dzieci próbują z tobą rozmawiać lub bawić się.

Ucz mądrości i bezpieczeństwa. Przypomnij swoim dzieciom, że to, co publikują w sieci pozostawia cyfrowy ślad, który niemal zawsze jest permanentny. Obserwuj i rozmawiaj z dziećmi o niebezpiecznym zachowaniu (takim jak cyberprzemoc oraz rozsyłanie różnego rodzaju treści erotycznych). 

Jeśli jesteś zaniepokojona ilością czasu, jaki twoje dziecko spędza przed ekranem, porozmawiaj z pediatrą. On może pomóc ci w ustaleniu zdrowych nawyków.

Spisz plan spędzania czasu przed ekranem 

Jeśli już mówimy o dokonywaniu zmian, pomóc może ustalenie planu i uwiecznienie go na piśmie. AAP stworzyła planer korzystania z mediów, uwzględniający wiek, etap rozwoju oraz wartości wyznawane przez rodzinę dziecka. Spróbuj stworzyć własny! 

Tłumaczenie: Adam Kurz 03.03.2019